نقدی بر تبلیغات در ایران

Shape Image One
Shape Image One
 Shape Image Four
 Shape Image Four
 Shape Image Four
 Shape Image Four
 Shape Image Four
 Shape Image Four
نقدی بر تبلیغات در ایران

مروری بر تبلیغات در ایران

اگر بخواهیم دورۀ باستانی و تبلیغات شفاهی و نصب تابلو و یا ظروف و نمونه‌هایی از این قبیل را در نظر بگیریم، ورود دستگاه چاپ را شروع تاریخ تبلیغات مدرن در تاریخ ایران می‌دانند.

هرچند که در طول تاریخ اولین چاپخانه‌ی ایرانی در دوران صفویان دایر شد و کشیشان اصفهانی در محلۀ جلفا در آن تعدادی دعا و ذکرهای مسیحی را چاپ کردند. حتی در زمان حکومت نادرشاه به گزارش دو سیاح خارجی جزوه‌هایی هم به لاتینی و عربی در ایران چاپ و پخش شده‌ بودند، اما به صورت جدی در دوران ولایت عهدی عباس میرزای نایب السلطنه، صنعت چاپ در ایران به‌طور جدی آغاز می‌شود و شکل می‌گیرد. زمان فتحعلی‌شاه قاجار، عباس میرزا در تبریز به دلیل نزدیکی به عثمانی با برخی از صنعت‌های نوین آشنا شد. 

عباس میرزا خواهان پیشرفت‌های نظامی و سیاسی بود؛ برای تعلیم و آموزش علوم لازم به سپاه شکست خورده در جنگ‌های با روس‌ها برای رفع عقب ماندگی‌های محسوس در آن زمان لازم بود تا چاپخانه‌ای دایر شود تا نشر روزنامه و کتاب‌های آگاهی دهنده به ویژه کتاب‌های علمی بین آحاد مردم پخش شود. مسئولیت این تصمیم باعث شد تا سرانجام با حمایت و پی‌گیری‌های او این اتفاق در ایران محقق شود. بدین ترتیب، او بنای نخستین چاپخانه‌ای را گذاشت که در ایران، به زبان فارسی و با روش چاپ سربی، کتاب چاپ می‌کرد.

“اعلام‌نامه” و “اشتهارنامه”  و سپس اعلان نام‌های آگهی‌ های تبلیغاتی دوران قاجار بود تا اینکه بعدها واژه آگهی جایگزین این واژگان شد. تبلیغات تجاری هم اولین بار در روزنامه‌ی اطلاعات در دهه‌ی ۱۳۰۰ هجری شمسی در ایران منتشر شد.

در این موقع هنوز تبلیغات بازرگانی در ایران شناخته نشده بود و صاحبان فروشگاه‌ها و كالاها در تنها وسیله تبلیغاتی آن زمان یعنی روزنامه اطلاعات، آگهی‌های ساده‌ی خود را چاپ می‌كردند. اما شروع واقعی تبلیغات بازرگانی در ایران را می‌توان سال  1325 دانست. این تاریخ شروع كار مؤسسات تبلیغاتی در ایران است؛ موسساتی كه بسیار دیرتر از همكاران غربی خود پا به عرصۀ این صنعت گذاشتند.

ازسال ۱۳۳۵ كشور، یک دوره رونق تولید داخلی را آغاز كرد و به دنبال آن وسائل و روش‌های جدید تبلیغات و میزان فعالیت‌های آن افزایش یافت. در عین حال تعداد زیادی از مؤسسات تبلیغاتی با سابقه‌ی كم که قدرت مالی و علمی كافی در شرایط جدید را نداشتند هم یكی پس از دیگری تعطیل شدند.

در دورانی كه هر روز حداقل یک واحد تولیدی فعالیت خود را شروع می‌كرد كمبود دانش تبلیغات در همه جا محسوس بود. تبلیغات تا سال 50 متكی به مقداری تجربه و مقداری ذوق و ابتكار بود و زمینه‌های علمی در كار تبلیغ به ندرت مشاهده می‌شد. تبلیغات محلی هم معمولاً در روزنامه‌های شهرستان‌ها درج می‌شد و اغلب آگهی‌های این روزنامه‌ها، دولتی بود. تبلیغات ملی بیشتر در نشریات اصلی و پر تیراژ پایتخت درج می‌گردید. بزرگترین آگهی دهندگان در مطبوعات ایران سازمان‌های مختلف دولتی بودند كه آگهی‌های خود را از طریق وزارت اطلاعات و جهانگردی در مطبوعات مختلف درج می‌كردند همچنین سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران تنها سازمان تولید و پخش كننده برنامه‌ها بود و از لحاظ تولید و پخش تبلیغات بازرگانی نیز جایگاه ویژه‌ای داشت. با تغییر حکومت تغییرات عمده‌ای در سیستم تبلیغاتی ایران پس از سال 57 به وجود آمد، ابتدا تمام اخبار و آگهی‌ها در باب اتفاقات و سخنرانی‌های آقای خمینی رهبر ایران و در دورۀ جنگ نیز بیشتر تبلیغات معطوف به فضای جبهه و شرایط حاکم بود. با به سامان شدن اوضاع پس از جنگ شرکتهای تبلیغاتی هم فعالیت‌هایشان را شروع کردند این بار تبلیغات دربارۀ آبادسازی ویرانی‌های پس از جنگ بود.

مطالعه  بررسی سبک‌های تبلیغاتی در کشورهای مختلف - بخش سوم

با ورود به مقطع جدید از تاریخ كشورمان، نیاز به تولید بیشتر، فعال‌تر كردن كارخانه‌ها، دادستد با دنیای خارج و سرعت بخشیدن به فعالیت‌های آبادانی كشور، ضرورتی جدی یافت و یكی از سیاست‌های تاثیر گذار تبلیغات بازرگانی بود. در اصل نیاز بود فعالیت‌های اقتصادی جامعه به مردم شناسانده شود و نشان داده شود که كشور در حال تلاش و سازندگی است. در چنین شرایطی، زمینه‌های لازم برای رشد و گسترش تبلیغات بازرگانی در رسانه‌های مختلف اعم از رادیو تلویزیون، مطبوعات، تابلوهای شهری، وسائل حمل و نقل عمومی و… پیدا شد. تبلیغات تجاری جایگاه مهمی در فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی پیدا کرده است.

تبلیغات تلویزیونی در ایران تصویری کاملا مدرن از جامعه‌ای ایرانی، اسلامی، شاد و بدون دغدغۀ مالی را نشان می‌دهد. خانواده در تبلیغات رکن اصلی است. تبلیغات در ایران به این معنی نیست که هر چیزی اجازۀ تبلیغ در تلویزیون ملی را داشته باشد. تبلیغات سیاسی و ایدئولوژیکی در این سیستم رایج است. شرکت‌های تبلیغاتی معروف با استفاده از چهره‌های سرشناس، تبلیغات موزیکال، انیمیشنی و غیره در دنیای تجارت خود را معرفی می‌کنند و نهایت خلاقیت را می‌توان در استفاده از برخی جلوه‌های ویژه و یا در مواردی نادر فیلم تبلیغاتی یا در هر قالب دیگری تبلیغات خوبی را مشاهده کنیم و این موضوع خود از موارد زیادی همچون؛ دید کوتاه مدت به تبلیغات، انتظارات غیراصولی از تبلیغات، غیر مشخص بودن هدف تبلیغ، دخالت مدیران، عدم آگاهی از کار و معنای تبیغات، سلیقه محور بودن تبلیغات، بودجه بندی نامناسب تبلیغات، اهمیت ندادن به تحقیقات بازاریابی، متخصص نبودن نیروها و بسیاری موارد دیگر را می‌توان از دلایل ضعف تبلیغات در ایران دانست. تمام این مشکلات و ضعف‌های حاکم بر تبیلغات ایران سبب شده است تا مخاطب اعتماد خود را به تبلیغات از دست بدهد و بیشتر به تبلیغات خصوصی که در فضای مجازی پخش می‌شود بیشتر اعتماد داشته باشد تا رسانۀ ملی.

مطالعه  تیزر تبلیغاتی خلاقانه چگونه به کسب و کارها کمک می‌کند

با ورود به مقطع جدید از تاریخ كشورمان، نیاز به تولید بیشتر، فعال‌تر كردن كارخانه‌ها، دادستد با دنیای خارج و سرعت بخشیدن به فعالیت‌های آبادانی كشور، ضرورتی جدی یافت و یكی از سیاست‌های تاثیر گذار تبلیغات بازرگانی بود. در اصل نیاز بود فعالیت‌های اقتصادی جامعه به مردم شناسانده شود و نشان داده شود که كشور در حال تلاش و سازندگی است. در چنین شرایطی، زمینه‌های لازم برای رشد و گسترش تبلیغات بازرگانی در رسانه‌های مختلف اعم از رادیو تلویزیون، مطبوعات، تابلوهای شهری، وسائل حمل و نقل عمومی و… پیدا شد. تبلیغات تجاری جایگاه مهمی در فعالیت‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی پیدا کرده است.

متاسفانه به دلیل تبلیغات ناصحیح، نگرش جامعه نیز نسبت به آن مثبت نیست. مراکز مرتبط با این صنعت باید در ارتقای آگاهی جامعه از علم تبلیغات به عنوان علم اطلاع رسانی و آگاه سازی تلاش کنند. هر قدر جامعه با تولیدات بیشتر داخلی و خارجی همراه می شود، ضرورت تبلیغات صحیح و اثربخش برای رساندن پیام شرکت ها به مشتریان بیشتر شده و با نظارت صحیح، مشتریان نیز می توانند با دریافت اطلاعات درست انتخاب های بهتری داشته باشند.

با توجه به گسترش استفاده از رسانۀ‌های دیجیتال، تبلیغات در این فضا بسیار گسترش پیدا کرد. به شکلی که می‌توان فضایی همچون اینستاگرام را ویترینی برای تبلیغات دانست. این فضا اما تمام کمبودهای رسانۀ ملی را جبران کرد. خلاقیت، تفاوت، جذابیت و تمام چیزهایی که باید در تبلیغات وجود داشته باشد رفته رفته برای این فضا به وجود آمد. در دسترس بودن فضای مجازی و آزادی در آن سبب شده تا آیندۀ تبلیغات در ایران با تغییر رویۀ سیستم تبلیغاتی ایران به سمت و سویی استاندارد گام بردارد و نسل جدید دوران طلایی تبلیغات ایران را رقم می‌زنند.

برای مطالعه مقاله آژانس تبلیغاتی چیست کلیک کنید.