شروع تبليغات در ايران به زمان‌هایی دورتر از امروز برمی‌گردد. همچون همه جای دنیا، تبلیغات در ایران هم از اول برای خرید و فروش نبود و بیشتر برای پذیرش آیین تازه‌ای مثل آیین زرتشت استفاده می شد و از این دست کارهای عقیدتی! در ایران تبليغات به صورت ارتباطات شفاهی رواج داشت و ديوار نوشته‌ ها، جارچی ها و نصب تابلو، همچون باقی كشورها مهم‌ترين روش های پيام‌ رسانی و تبلیغ بودند که مورد استفاده قرار می گرفتند.

اما باید این نکته را متذکر شد که تبلیغات حرفه ای با ورود دستگاه چاپ به ایران شروع شد؛ البته که اولین چاپخانه در ایران به دوران صفویه برمی گردد. در واقع خلیفهٔ وقت ارمنی‌ های جلفای اصفهان، «خاچاطور کساراتسی» به همراه روحانی دیگری به نام «سیمون» به لهستان سفر کرد. تا در جلسه ی مهمی شرکت کند. در واقع آنجا فهمیدند که می شود کتاب چاپ کرد! با برگشت او از این سفر وی پیشنهاد دایر کردن چاپ خانه را مطرح کرد و برای آموزش یکی از روحانیان را به خارج از کشور فرستاد تا جزئیات این حرفه را بیاموزند.

بعد از برگشت وی و کامل شدن تحقیقاتش، بر اساس توضیحات و مشاهداتش، استادهای ارمنی جلفا با همکاری خلیفه دست به کار شدند و تمام وسایلش را تهیه کردند. به دلیل نبود تجربه ی کافی، بعد از یک سال و پنج ماه توانستند اولین کتاب چاپی ایران را چاپ کنند!

کتاب «زبور داوود» اولین کتابی بود که سال ۱۶۳۸ میلادی در ایران چاپ شد. در بخش یادداشت این کتاب نوشته شده است: «یک سال و پنج ماه است که روز و شب بدون وقفه با کل اعضاء حوزهٔ علمیه به کار مشغولیم، برای اینکه نه از جایی دیده‌ایم و نه استادی داشته‌ایم.»

اما  در عهد عباس میرزای نایب السلطنه است که صنعت چاپ در ایران به‌طور جدی آغاز می شود، یعنی زمان فتحعلی‌شاه قاجار! به دلیل اینکه حکومت عباس میرزا در تبریز بود، نزدیک بودن موقعیت پایتخت این سلسه با عثمانی باعث شد تا صنعت‌هایی که در حکومت عثمانی استفاده می شدند را بشناسند. شاه ایران دلش میخواست از نظر نظامی و سیاسی پیشرفت کند، چون هم از روس ها شکست خورده بودند و هم نیاز به تدریس برخی علوم ضروری بود تا عقب افتادگی ها جبران شوند؛ پس وجود چاپخانه ضروری شد! و اینگونه بود که خشت اولین چاپخانه‌ای در ایران گذاشته شد که در آن به زبان فارسی و با روش چاپ سربی، کتاب چاپ می کردند.

در دورۀ قاجار آگهی را «اعلامنامه» و «اشتهار نامه» و بعد اعلان می گفتند تا اینکه بعدها واژه آگهی جایگزین این واژه‌ها شد! اینگونه بود که پيشينه‌ ی آگهی در مطبوعات ايران به عهد ناصرالدين شاه قاجار برمي‌گردد و تبليغات تجاري برای اولين بار در روزنامه‌ ی اطلاعات در دهه‌  ۱۳۰۰ هجري شمسي منتشر شد. در آن زمان هنوز تبليغات بازرگاني در ايران شناخته نشده بود و صاحبان فروشگاه‌ها و كالاها تنها جایی که می توانستند کارشان را تبلیغ کنند روزنامه اطلاعات بود.

سال 1325 را می شود شروع واقعی تاریخ تبليغات بازرگانی در ایران و شروع كار مؤسسات تبليغاتی در ايران دانست كه خیلی ديرتر از همكارانشان در غرب وارد این عرصه شدند که البته این موضوع کاملا دلایل سیاسی و اجتماعی داشت. از سال 1335  تولید داخلی در ایران رونق گرفت و قطعا به دنبالش وسائل و روش‌هاي جديد تبليغات و ميزان فعاليت‌هاي تبلیغاتی هم بیشتر شد. اینگونه بود که با انتشار اولين روزنامه (كاغذ اخبار) در دوره قاجار  آگهي‌هاي تجاري آهسته و به مرور در نشریات جا باز کردند. آگهی تبلیغات در رسانه‌های جمعي ايران از ديوار كوب‌ها شروع شد و به نشريه‌هاي ادواري، كتاب، سينما، راديو و سرانجام به تلويزيون و اينترنت راه پیدا کرد.

تبليغات محلي معمولاً در روزنامه‌های شهرستان‌ ها درج می ‌شد و اغلب آگهی هایی که چاپ می شدند  دولتي بودند! و تبليغات ملی در سطح مملکتی بيشتر در نشريات اصلي و پر تيراژ پايتخت درج مي شدند، چون بزرگترين آگهی ‌دهنده‌ ها در مطبوعات ايران سازمان ‌های مختلف دولتی بودند كه آگهی های خودشان را از طريق وزارت اطلاعات و جهانگردی در مطبوعات مختلف چاپ می کردند و همچنين سازمان راديو و تلويزيون ملی ايران تنها سازمان توليد و پخش كننده برنامه ‌ها بود.

تبليغات در ایران قبل از انقلاب به تجربه و مقداری ذوق و ابتكار متکی بود و زمينه ‌های علمی در كار تبليغ به ندرت در آن دیده می شد. تبليغات محلی معمولاً در روزنامه‌های شهرستان‌ ها درج می ‌شد و اغلب آگهی ها را آگهی ‌های دولتی تشكيل می دادند. تبليغات ملی بيشتر در نشريات اصلی و پر تيراژ پايتخت گذاشته می شد. بزرگترين آگهی دهندگان در مطبوعات ايران سازمان‌های مختلف دولتی بودند كه آگهی ‌های خود را از طريق وزارت اطلاعات و جهانگردی در مطبوعات مختلف نشر می دادند و همچنين سازمان راديو و تلويزيون ملی ايران تنها سازمان توليد و پخش كننده برنامه‌ ها بود و از لحاظ توليد و پخش تبليغات بازرگانی نيز جايگاه ويژه‌ ای داشت.

بعد از انقلاب، جنگ و شرایط نابسامانی که کشور با آن دست و پنجه نرم می کرد؛ مثل تحریم ها باعث شد تا تبليغات بازرگاني مورد توجه نبود و تقریبا تبلیغات در ایران بعد از انقلاب در سایه رفت. بعد از جنگ اما نياز به توليد بيشتر، فعال‌تر كردن كارخانه‌ها، دادوستد با دنياي خارج و سرعت بخشيدن به فعاليت‌های آباداني كشور، ضرورتی جدی بود و يكي از سياست‌هايی كه مي‌توانست در اين مورد مفید باشد تبليغات بازرگاني بود.

بعد از جنگ لازم بود فعاليت‌هاي اقتصادي جامعه  به مردم معرفی شود  تا همه بدانند  که كشور در حال تلاش و سازندگی است تا روحیه ی جمعی بالا رفته و اطلاعات و آگاهی مردم از شرایط کشور بالا رود.  اینگونه شد که زمينه‌هاي لازم براي رشد و گسترش تبليغات بازرگاني در رسانه‌هاي مختلف مثل: راديو تلويزيون، مطبوعات، تابلوهاي شهري، وسائل حمل و نقل عمومي و…  فراهم شد.

برای مطالعه ی بیشتر میتوانی مقاله های آوای اوج را اینجا پبدا کنی.